مهم‌ترین دغدغه‌ای که دانشجویان پس از قبولی در دانشگاه با آن مواجه می‌شوند، انتخاب محل زندگی است. این مسئله به ویژه برای دانشجویان غیربومی که از شهرهای دیگر برای ادامه تحصیل به دانشگاه‌های مختلف می‌آیند، چالش‌های خاص خود را دارد. انتخاب محل زندگی برای این دسته از دانشجویان به عوامل متعددی از جمله هزینه‌های مالی، دسترسی به امکانات رفاهی، نزدیکی به دانشگاه و شرایط زندگی بستگی دارد.
دانشجویان غیربومی معمولاً برای کاهش هزینه‌های زندگی و دسترسی آسان به امکانات اولیه مانند اینترنت، گرمایش، برق، آب و...، تمایل زیادی به گرفتن خوابگاه‌های دانشجویی دارند. این خوابگاه‌ها علاوه بر آنکه هزینه‌های زندگی را برای دانشجویان کاهش می‌دهند، فرصت‌هایی را برای آشنایی با دانشجویان دیگر از سراسر کشور و تقویت روابط اجتماعی فراهم می‌کنند. همچنین، خوابگاه‌ها معمولا دسترسی راحت‌تری به محیط دانشگاه دارند که می‌تواند برای دانشجویان غیربومی که تازه وارد شهر جدیدی شده‌اند، مزیت بزرگی محسوب شود.
به مناسبت فرا رسیدن هفته خوابگاه‌ه‌ها با دکتر صابر محمدپور، مدیر دانشجویی دانشگاه گیلان گفت‌وگو داشتیم که در زیر می‌خوانید.
وی درباره تعداد خوابگاه‌های فعالی که در اختیار دانشجویان قرار ارد و ظرفیت کل این خوابگاه‌ها گفت: در حال حاضر ۱۹ بلوک خوابگاه دانشجویی دولتی تحت مدیریت اداره سراهای دانشجویی دانشگاه فعال هستند. از این مجموع یک بلوک بانوان و یک بلوک آقایان در دانشکده منابع طبیعی و یک بلوک بانوان در دانشکده فنی شرق استقرار دارند. سایر بلوک‌های اصلی در مجتمع مرکزی دانشگاه و در محل دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی و تعدادی نیز در سطح شهر رشت استقرار یافته‌اند.
محمدپور افزود: ظرفیت اسمی این خوابگاه‌ها حدود ۴۵۰۰ نفر است. به واسطه ضرورت‌های تعمیراتی و یا اشکالات تأسیساتی بعضاً تعدادی از واحدها مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. بااین‌حال به‌صورت عمومی در اغلب زمان‌ها از حداکثر این ظرفیت برای اسکان دانشجویان بهره‌برداری می‌شود.
مدیر دانشجویی دانشگاه گیلان با بیان اینکه زیرساخت‌های اینترنت در بیش از نیمی از این سراها توسعه یافته‌اند، خاطرنشان کرد: برنامه عملیاتی برای توسعه شبکه در سایر بلوک‌ها در دستورکار قرار دارد. با تأمین منابع مالی و مشارکت دفتر طرح‌های عمرانی دانشگاه روند بهسازی، تعمیر و نگهداری این اماکن به‌صورت پیوسته در جریان است.
وی افزود: بااین‌حال به جهت عمر بالای سازه‌ها علی‌رغم تلاش مستمر همکاران جهت تعمیر و نگهداری مناسب این اماکن در طی سال تحصیلی به جهت فرسودگی زیرساخت‌ها همواره چالش‌هایی در حفظ کیفیت ارائه خدمات ایجاد می‌شود که تلاش شده به‌صورت موارد مذکور مرتفع شوند. فرسودگی زیرساخت‌ها نیازمند تخصیص بودجه ویژه در سطوح عالی برنامه‌ریزی در سطح کشور است. در دانشگاه گیلان به‌تناسب منابع موجود اصلاح تدریجی ساختارها و یافتن راه کارهای جایگزین به‌منظور به‌روزرسانی بناها در دستور کار قرار دارد و بخش عمده تعمیرات اساسی در بازه ایام تابستان برنامه‌ریزی و انجام می‌شود.
محمدپور درباره تفاوت‌های خوابگاه‌های خودگردان و دولتی به لحاظ خدمات و هزینه گفت: هزینه اجاره‌بهای سراهای دولتی توسط صندوق رفاه دانشجویان تعیین و مطابق معیارهای رتبه‌بندی سراهای دانشگاه انجام می‌شود. تأمین خدمات زیرساختی و حفظ و نگهداری این سراها به‌صورت مستقیم توسط دانشگاه انجام می‌شود.
وی افزود: سراهای دانشجویی غیردولتی (خودگردان) توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند و پس از طی مراحل ارزیابی مطابق آیین‌نامه وزارت عتف مجوز فعالیت برای متقاضی تأسیس صادر می‌شود. این سراها بر اساس معیارهای مدون جهت حصول اطمینان از رعایت الزامات زیرساخت، خدمات و امنیت توسط نهادهای ذی‌ربط ارزیابی می‌گردند. فرآیند رتبه‌بندی و تعیین حدود اجاره‌بها نیز بر اساس آیین‌نامه مذکور انجام می‌گیرد. به جهت آنکه کلیه هزینه‌های نگهداری و خدمات ارائه شده در این سراها از دانشجو دریافت می‌شود و بخش خصوصی به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی به ارائه این خدمات می‌پردازد هزینه اجاره‌بها در این سراها به‌مراتب بالاتر از سراهای دولتی است.
وی درباره ارزیابی‌اش از وضعیت رسیدگی به مسائل بهداشتی و ایمنی خوابگاه‌ها گفت: شرایط در تمامی بلوک‌های سراهای مذکور مشابه نیستند بااین‌حال بر اساس استاندارهای ابلاغی برای سراهای دانشجویی رتبه‌بندی سراها در یک بازه قابل‌قبول و بسیار نزدیک به استاندارهای کشوری قرار دارد، هر چند این وضع با شرایط ایده‌آل فاصله دارد. نکته قابل‌ذکر در این بخش تراکم بالای جمعیت ساکن در سراهای دانشجویی موجود است. باید به‌تدریج از تعداد افراد ساکن در سراها کاسته شود تا ضمن بهبود سرانه خوابگاهی این معیار به میزان استاندارهای مطلوب نزدیک‌تر شود.
محمدپور ادامه داد: به جهت آنکه بخش عمده‌ای از بناهای سراهای دانشجویی دانشگاه عمر متوسط بالایی دارند و باتوجه به تراکم بالای دانشجویان و فرسودگی بعضاً اشکالاتی در زیرساخت‌ها ایجاد می‌شود. بااین‌حال رعایت الزامات ایمنی و نیز مسائل بهداشتی توسط نهادهای مسئول در دانشگاه بادقت پایش می‌شود.
مدیر دانشجویی دانشگاه گیلان اظهار کرد: در بخش زیرساختی دفتر طرح‌های عمرانی دانشگاه به‌صورت مستمر بر روند تعمیرات و ساخت‌وساز نظارت دارد و در بخش بهداشتی نیز این پایش توسط کارشناس بهداشت محیط انجام می‌شود. بااین‌حال به جهت محدودیت‌های منابع از جمله منابع انسانی این روند با شرایط ایده‌آل فاصله دارد. البته بخشی از چالش‌های موجود به‌ویژه در بخش بهداشتی مرتبط با فرهنگ زیست در محیط‌های سراهای دانشجویی است و ضرورت دارد افراد ساکن در سراها نیز الزامات بهداشتی و ایمنی را مور توجه قرار دهند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ارزیابی دوره‌ای برای بررسی کیفیت خوابگاه‌ها انجام می‌شود، تاکید کرد: در سراهای دانشجویی دانشگاه مسئولان خوابگاه، کارشناس بهداشت و نیروهای تأسیسات و خدمات به‌صورت مداوم در حال خدمت‌رسانی، پیگیری و بررسی وضعیت جاری هستند. محیط سراهای دانشجویی یک محیط پویاست به این معنی که فرآیند نظارت، ارزیابی و اصلاح به‌صورت مستمر در جریان است و این‌گونه نیست که فعالیت‌ها موقوف به نظارت‌های دوره‌ای باشند.
محمدپور افزود: روزی نیست که همکاران دانشگاه در حال پیگیری امور، رفع اشکالات و ارتقاء کیفیت خدمات‌رسانی نباشند و عملاً توقفی برای این روند وجود ندارد. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که لزوما این پیگیری مستمر به معنای حل آنی مشکلات نیست و برخی از مسائل علاوه بر منابع مالی و تأمین ملزومات نیازمند طی‌شدن روندهای قانونی و نیز فراهم‌شدن فضای کاری مناسب هستند.
خوابگاه‌های خصوصی هم زیر نظر واحد شما فعالیت دارند؟ نظارتی بر دریافت هزینه آنها می‌شود؟
وی درباره نظارت بر خوابگاه‌های خصوصی و دریافت هزینه در این خوابگاه‌ها توسط مدیریت دانشجویی دانشگاه گیلان گفت: سراهای دانشجویی غیردولتی توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند و پس از طی مراحل ارزیابی مطابق آیین‌نامه نظارت بر سراهای دانشجویی غیردولتی مجوز فعالیت برای آنها صادر می‌شود. در این سراها نیز معیارهای متعددی ارزیابی و به‌صورت مستمر پایش می‌شوند. شورایی متشکل از مراجع ذی‌صلاح مندرج در آیین‌نامه مذکور در سطح استان وظیفه نظارت بر این سراها را به عهده دارند.
محمدپور افزود: دانشگاه گیلان به‌عنوان دانشگاه معین استان به جد پیگیر بهبود کیفیت خدمات ارائه شده و نظارت مستمر بر عملکرد و هزینه‌های دریافت شده در این سراهاست. فرآیند رتبه‌بندی و تعیین حدود اجاره‌بها نیز در شورای نظارت بر سراهای دانشجویی غیردولتی انجام می‌شود که با اولویت در دستور کار شورای نظارت قرار دارد.
وی درباره شرایط تخصیص خوابگاه به دانشجویان گفت: خوابگاه‌های دانشگاه گیلان به دانشجویان غیربومی و بر اساس معیارهایی از جمله مستندات محل سکونت، تمکن مالی، رتبه، مقطع تحصیلی، برخورداری از پوشش نهادهای حمایتی و... مطابق با آیین‌نامه‌های اسکان دانشجویان در بازه سنوات تحصیلی مجاز تخصیص داده می‌شوند، تمامی این موارد بر اساس مستندات ارائه شده توسط دانشجویان در سامانه خوابگاه‌ها ارزیابی می‌شوند.
وی درباره خوابگاه ویژه متأهلان اظهار کرد: در چند سال اخیر ظرفیتی برای خوابگاه‌های متأهلان در دانشگاه وجود نداشته، در حال حاضر ۹ واحد در مجموعه کوی وحدت بازسازی شده و آماده بهره‌برداری است. علاوه بر این فرآیند ساخت ۶۰۰ واحد سرای متأهلان با حمایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) تدوین شده و از برنامه‌های در حال اجرا در دانشگاه گیلان است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه‌ای برای خوابگاه‌های دانشجویان متأهل یا دانشجویان خارجی تدوین شده است، اظهار کرد: همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد دانشگاه همگام باسیاست‌های کلی کشور و با حمایت‌های ویژه وزارت عتف با جدیت پیگیر توسعه خوابگاه‌های دانشجویی متأهلان است. در حال حاضر دانشجویان بین‌الملل هم مطابق آیین‌نامه‌های موجود همانند سایر دانشجویان می‌توانند از امکان اسکان در خوابگاه‌های دانشجویی بهره‌مند شوند.
وی درباره برنامه‌های مدیریت دانشجویی جهت رفع مشکل کمبود ظرفیت در خوابگاه‌های استان گیلان گفت: اصولاً دانشگاه امکان تأمین سراهای دانشجویی به تعداد ظرفیت دانشجویان در حال تحصیل را ندارد. در حال حاضر قریب به ۱۵۰۰۰ دانشجو در دانشگاه گیلان مشغول به تحصیل هستند و ظرفیت سراهای دانشگاه حدود ۳۰ درصد از متقاضیان را تحت پوشش قرار می‌دهد.
محمدپور افزود: باتوجه‌به رویکرد توسعه سراهای دانشجویی متأهلان، اولویت دانشگاه بازسازی و بهسازی سراهای دانشجویی فعلی است که هر ساله در قالب برنامه‌های مدون در ایام تابستان انجام می‌شود. البته در مسیر افزایش سرانه سراهای دانشجویی می‌توان به ظرفیت کمک‌های خیرین نیز توجه کرد که باید سازوکار قانونی و فرآیند اجرایی آن تدوین شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چقدر از نظارت دانشجویان در تصمیم‌گیری‌ها استفاده می‌شود، گفت: دانشگاه گیلان در حوزه‌های مختلف از ظرفیت تشکل‌های دانشجویی بسیار بهره‌مند شده است. از جمله رویدادهای بزرگی که به همت دانشجویان در دانشگاه گیلان برگزار شده است می‌توان به هفدهمین دوره جشنواره حرکت و رویداد شب علم اشاره کرد.
محمدپور افزود: در حوزه خدمات دانشجویی نیز شورای صنفی دانشجویی دانشگاه به‌عنوان تنها نماینده رسمی دانشجویان در حوزه معاونت دانشجویی به‌صورت مستمر در حال پیگیری دغدغه‌های دانشجویان و تعامل سازنده با ارکان دانشگاه است.
مدیر دانشجویی دانشگاه گیلان خاطرنشان کرد: در حوزه معاونت دانشجویی کانال اطلاع‌رسانی معاونت دانشجویی دانشگاه گیلان ایجاد شده است تا اطلاعات بودن واسطه در اختیار دانشجویان قرار داده شود. به‌علاوه سامانه ارتباط با معاونت دانشجویی در وب‌سایت معاونت دانشجویی آماده دریافت نظرات، پیشنهادات، شکایات و گزارش تخلفات به‌صورت مستقیم است.
وی درباره برنامه‌های مدیریت دانشجوی برای بهبود خدمات رفاهی مثل اینترنت، غذا، سرویس‌های حمل و نقل و برنامه‌های فرهنگی گفت: در حوزه تغذیه در سال گذشته در پنج سلف فعال دانشگاه، سه سلف در ساختمان مرکزی، دانشکده تربیت‌بدنی و دانشکده علوم پایه، یک سلف در دانشکده منابع طبیعی صومعه‌سرا و یک سلف در دانشکده فنی شرق، در مجموع حدود ۱یک میلیون وعده‌غذایی توزیع شده است که تمامی مراحل تدوین برنامه غذایی، تهیه مواد اولیه، پخت و توزیع با نظارت کارشناسان اداره تغذیه و بهداشت محیط انجام شده است. در کنار این نظارت‌ها ارزیابی‌های حاصل از مشارکت دانشجویان از طریق سامانه نظرسنجی برای تعیین کیفیت و بهبود آنالیز و برنامه غذایی مورد توجه قرار گرفته است.
محمدپور ادامه داد: از جمله اقدامات انجام شده در این حوزه می‌توان به تعمیر و سرویس کلیه تجهیزات صنعتی و غیرصنعتی در آشپزخانه‌ها و سلف‌های دانشگاه، ساخت سردخانه دومنظوره جهت افزایش ظرفیت ذخیره مواد اولیه در سلف مرکزی، فعال کردن افزونه نظرسنجی تغذیه و ارزیابی میزان رضایت نسبی از غذاها، بهینه‌سازی بخش‌هایی از فضاهای سلف و آشپزخانه مرکزی و به‌روزرسانی آنالیز غذاها به‌منظور بهبود کیفی و کمی غذاها، به‌روزرسانی تمام تبلت‌های سلف‌های دانشگاه و اخذ مجوز خرید و فعال‌سازی افزونه تشخیص چهره در سلف‌های دانشگاه اشاره کرد.
وی افزود: سرویس‌دهی ایاب‌وذهاب دانشجویان با همکاری واحد نقلیه تحت نظارت مدیریت امور اداری دانشگاه انجام می‌پذیرد که در تعامل با حوزه دانشجویی و شورای صنفی دانشجویان هر ساله بر اساس ضرورت اقدام به برنامه‌ریزی روند سرویس‌دهی و ارائه خدمات می‌کنند. در حال حاضر باتوجه‌به فرسودگی و کمبود تعداد اتوبوس‌های موجود برنامه‌ریزی ایاب‌وذهاب با چالش‌هایی همراه است. تاکسی‌های مسیر دانشگاه به میدان مصلی نیز طبق روال معمول بر اساس تعرفه‌های مقرر در حال خدمت‌رسانی به دانشجویان هستند.
وی تاکید کرد: در سال جاری با پیگیری مسئولان دانشگاه و رایزنی انجام شده در سطح شهرستان و استان برنامه‌هایی برای توسعه خدمت‌رسانی حمل‌ونقل عمومی در مسیر پردیس مرکزی دانشگاه، استفاده از خدمات بخش خصوصی انجام شده است. مراجعات متعددی به دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط انجام شده و امیدواریم نتیجه این پیگیری‌ها بهبود شرایط حمل‌ونقل دانشجویان باشد.
آیا پروژه‌های نوسازی یا توسعه خوابگاه‌ها را در برنامه دارید؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا پروژه‌های نوسازی یا توسعه خوابگاه‌ها را در برنامه دارید، گفت: دانشگاه به‌صورت مستمر در مسیر ارتقاء فضای زیست دانشجویی گام برمی‌دارد. برنامه‌های بهسازی و نوسازی متناسب با منابع در اختیار دانشگاه انجام می‌پذیرند بااین‌حال فرآیندهای نوسازی و بهسازی عمده در فضاهای خوابگاهی منوط به فراهم‌شدن امکان دسترسی به اماکن و حضور نیروهای مجری طرح‌هاست که عموماً در طول سال تحصیلی امکان‌پذیر نیست و در نتیجه عمده این موارد در بازه پایان سال تحصیلی تا شروع سال تحصیلی بعد در تابستان برنامه‌ریزی و بر اساس اولویت‌ها اجرا می‌شوند.
مدیر دانشجویی دانشگاه گیلان خاطرنشان کرد: البته باید به این مهم اشاره کرد که دانشجویان گرامی به‌عنوان بهره‌برداران این اماکن نقش بسزایی در مدیریت منابع و بهبود سطح خدمات دارند. این امر از دو منظر حائز اهمیت است. نخست آنکه درصورتی‌که دانشجویان عزیز در حفظ و نگهداری فضاها و تجهیزات دقت نظر کافی داشته باشند و به قوانین و مقررات زیست دانشجویی توجه نمایند از صرف هزینه‌های مضاعف تعمیرات و نگهداری مکرر جلوگیری می‌نمایند و به این شکل منابع موجود به سمت بهسازی و ارتقا کیفی و کمی زیرساخت‌ها هدایت می‌شوند.
وی افزود: دوم آنکه مشارکت دانشجویان در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با حوزه دانشجویی امری ضروری است. اگر دانشجویان در شکل‌دهی تشکل‌های صنفی توانمند مشارکت و از مسیر این تشکل‌ها دغدغه‌ها، پیشنهادها و انتقادات خود را مطرح نمایند می‌توان امیدوار بود که در نهایت این تعامل سازنده منجر به اخذ تصمیمات بهتر و افزایش کارآمدی نظام خدمت‌رسانی شود.
انتهای پیام