به گزارش ایسنا وحید خیرآبادی در گفت و گو با یک برنامه رادیویی در تشریح اهمیت خلیج گرگان اظهار کرد: این خلیج که بخشی از پناهگاه حیات‌ وحش میان‌کاله محسوب می‌شود، یکی از اکوسیستم‌های ساحلی - دریایی مهم کشور است که ارتباطی تنگاتنگ با دریای خزر دارد.

وی با بیان اینکه بیش از ۹۵ درصد نیاز آبی این خلیج درگذشته از طریق سه کانال ارتباطی چاپاغلی، آشوراده و خزینی با دریای خزر تأمین می‌شد، گفت: متأسفانه به دلیل افت قابل‌ توجه تراز آب دریای خزر  به‌ویژه از سال ۱۳۹۰ به بعد که با کاهشی حدوداً دو متری مواجه بودیم، ارتباط این کانال‌ها به‌تدریج قطع شد تا جایی که در سال ۱۴۰۱ هر سه کانال به‌صورت کامل مسدود شدند.

معاون محیط‌ زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان گلستان با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده در ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری اظهارکرد: طرح جامع احیای خلیج گرگان با ۱۵ اقدام مداخله‌ای مصوب شد که اولین گام آن، بررسی و مطالعه مسیرهای تسهیل تبادل آب بین خزر و خلیج بود. این مطالعه توسط پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و با همکاری دانشگاه‌های صنعتی شریف و علوم کشاورزی گرگان انجام و اولویت‌های لایروبی مشخص شد.

وی افزود: بر اساس این اولویت‌بندی، لایروبی کانال آشوراده طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در دستور کار قرار گرفت و با اجرای آن، موفق شدیم حداقل ارتباط آبی لازم برای حفظ خلیج را برقرار کنیم.

خیرآبادی با تأکید بر اینکه خشکی، تأثیرات مخربی بر خلیج گذاشته است، اظهارکرد: در دوره اوج خشکی و انسداد کانال‌ها، تقریباً نیمی از مساحت خلیج گرگان که در حالت پرآبی حدود ۵۰ هزار هکتار است، خشک شده و در شهریور ۱۴۰۲ مساحت آن به ۲۴ هزار هکتار کاهش‌یافته بود. این وضعیت همچنین منجر به افزایش شدید شوری آب تا حدود ۵۰ گرم بر لیتر ۵۰ هزار ppm شده بود.

معاون محیط‌ زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان ضمن یادآوری تلاش‌های رئیس‌جمهور شهید و دولت سیزدهم در این زمینه گفت: با اقدامات انجام شده، به‌ویژه لایروبی کانال آشوراده، اکنون مساحت خلیج به حدود ۳۰ هزار هکتار رسیده و گرادیان شوری نیز در وضعیت بهتری قرار دارد اما این تنها یک بخش از راه‌ حل است.

وی با اشاره به این موضوع که ۱۳ اقدام مداخله‌ای دیگر برای احیای کامل خلیج ضروری است، عنوان کرد: اقداماتی نظیر مطالعات و اجرای تغذیه مصنوعی، بررسی احداث ایستگاه پمپاژ که مطالعات آن توسط سازمان محیط‌زیست انجام و مصوب شده، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری در بالادست، لایروبی کانال‌ها و نهرهای منتهی به خلیج، تأمین حقابه زیست‌محیطی از رودخانه‌های بالادست، تغییر الگوی کشت در اراضی کشاورزی منطقه، کاهش مصرف کود و سموم، تعیین حد بستر و حریم و جلوگیری از دست‌اندازی و تصرف اراضی خشک شده، از جمله این موارد هستند که اجرای آن‌ها نیازمند همکاری وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، صمت و تخصیص اعتبارات لازم است.

خیرآبادی در ادامه اظهارکرد: کمبود اعتبارات عمرانی یکی از موانع اصلی در پیشبرد کامل این اقدامات توسط دستگاه‌های مسئول بوده است.

وی با ابراز نگرانی نسبت به روند کاهشی تراز آب دریای خزر اظهار کرد: از سال ۱۴۰۰ به بعد، دریای خزر به طور متوسط سالانه ۲۰ سانتی‌متر افت سطح داشته و طی سه سال اخیر در مجموع ۶۰ سانتی‌متر کاهش‌ یافته است. اگر این روند ادامه یابد، طی سه سال آینده تراز آب به منفی ۲۹ متر خواهد رسید که تراز بحرانی محسوب می‌شود و حتی کانال لایروبی شده آشوراده نیز کارایی خود را از دست خواهد داد.

خیرآبادی در پایان گفت: هرچند نوسانات سطح آب در تاریخ دریای خزر سابقه داشته، اما باید برای بدترین سناریو آماده بود زیرا خشک‌شدن کامل خلیج می‌تواند به ایجاد یک پهنه بیابانی با پتانسیل بالای تولید گردوغبار منجر شود و زندگی حدود یک میلیون نفر جمعیت ساکن در حاشیه خلیج شامل شهرهای بندر ترکمن، بندر گز، نوکنده را که از نظر اقتصادی و اجتماعی به آن وابسته هستند، به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.

انتهای پیام